Niepłodność staje się problemem coraz większej ilości par w Polsce. Starania o dziecko odkładane są na później, po karierze, po zdobyciu odpowiedniej sytuacji majątkowej. Jednak często gdy para jest już gotowa na dziecko, starania nie przynoszą efektu.
Według ekspertów Narodowego Programu Zdrowia niedocenionym sprzymierzeńcem w walce o dziecko jest odpowiednia dieta, właściwy styl życia, a także aktywność fizyczna obojga partnerów. Wszystkie czynniki, czyli: uwarunkowania genetyczne, otaczające środowisko, rodzaj pracy oraz stan służby zdrowia wpływają na metabolizm, który ma ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną. Dlatego modyfikacja stylu życia, zmiana diety może przyczynić się do zwiększenia płodności.
Prawidłowa masa ciała
Kobiety starające się o dziecko często nie myślą o tym, aby najpierw stracić nadmierne kilogramy. Uważają, że nie ma sensu się odchudzać, ponieważ i tak w ciąży przytyją. Jednak otyłe kobiety częściej cierpią na zaburzenia miesiączkowania oraz brak owulacji. Ciąża otyłej kobiety, to ciąża wysokiego ryzyka. U otyłych ciężarnych częściej występują poronienia, cukrzyca, nadciśnienie, a rozwijające się w nich dzieci narażone są na choroby metaboliczne.
Insulina
Poziom insuliny może znacznie wpływać na owulację. W przypadku diety bogatej w cukry proste, czyli słodycze, przetworzone produkty zbożowe, białe pieczywo, wyrzut insuliny do krwi jest gwałtowny, co może hamować wytwarzanie białka, którego zadaniem jest wychwyt hormonów płciowych. Kobiety, których dieta jest bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym, uboga dodatkowo w błonnik pokarmowy często mają również podwyższony poziom testosteronu, który negatywnie wpływa na równowagę hormonalną i obniża płodność. U kobiet będących już w ciąży zbyt gwałtowne skoki insuliny mogą prowadzić do zaburzeń rozwoju zarodka, poronień czy wystąpienia cukrzycy ciążowej.
Tłuszcze
W zdrowej i zbilansowanej diecie zaleca się spożywanie tłuszczy na poziomie około 30% dziennej dawki energii. Większość z nich powinna być pochodzenia roślinnego, a tylko około 10% z nasyconych kwasów tłuszczowych. Nieodzownym składnikiem diety starającej się o dziecko pary powinny być ryby, które dostarczają kwasów omega-3. Ważne jest aby zrezygnować z pokarmów zawierających izomery trans kwasów tłuszczowych (frytki, dania fast food, pieczywo cukiernicze) ponieważ ich nadmiar w diecie wiąże się z ryzykiem wystąpienia chorób cywilizacyjnych oraz z wystąpieniem niepłodności. Zalecenia żywieniowe dla kobiet starających się o dziecko oraz będących w ciąży mówią, aby spożywać około 200g ryb 1-2 razy w tygodniu. W czasie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na kwasy DHA i dlatego też są one dodatkowo suplementowane w 2 trymestrze ciąży. Należy jednak unikać mięsa z ryb drapieżnych (mintaj, tuńczyk, itp.) ze względu na większe ryzyko występowania w nich zanieczyszczeń.
Białko
W okresie starania się o dziecko nie należy przesadzać z ilością białka zwierzęcego w diecie. Kobiety spożywające znaczne ilości czerwonego mięsa oraz drobiu są narażone na większe ryzyko niepłodności. Spożywając posiłki oparte na białku zwierzęcym zwiększa się poziom hormonu wzrostu, który to działa na komórki jajowe jak insulina, czyli wzmaga produkcję testosteronu.
Kwas foliowy
Nawet bardzo dobrze zbilansowana dieta nie jest w stanie w pełni pokryć zapotrzebowania na kwas foliowy. Ważne jest, aby rozpocząć suplementację kwasem foliowym na około 6 tygodni przed rozpoczęciem starań o dziecko. Początkowo zaleca się przyjmowanie kwasu w ilości 0, 4 mg dziennie, a u kobiet otyłych większą dawkę, dostosowaną do ich masy ciała. Produkty zawierając kwas foliowy to: szpinak, sałata, brokuły, kapusta, brukselka, a także groszek, fasolka i niektóre owoce np. pomarańcze.
Żelazo oraz witamina C
Przed jak i w trakcie ciąży należy zwracać uwagę na ilość żelaza dostarczanego wraz z pożywieniem. Zaleca się suplementację około 40g Fe przede wszystkim dla kobiet, u których występują obfite miesiączki. Wbrew obiegowym opiniom lepiej aby było to żelazo niehemowe, pochodzenia roślinnego, przyjmowane w obecności produktów bogatych w witaminę C. Żelazo pochodzenia roślinnego znajdziesz w płatkach zbożowych, grochu, fasoli, suszonych owocach oraz zielonych warzywach. Zbyt duże spożycie mięsa, bogatego w żelazo zwiększa ryzyko niepłodności owulacyjnej.
Nietolerancje pokarmowe
Warto w okresie starań o dziecko wykonać test z krwi na nietolerancje pokarmowe. W takim teście wykrywane są produkty, które wywołują alergię utajoną (reakcja alergiczna typu III- IGg zależną). Przyjmowanie produktów, które wywołują nietolerancje pokarmowe doprowadza do zwiększenia przepuszczalności bariery jelitowej i przedostawanie się cząstek pokarmu do tkanek. W konsekwencji prowadzi to do ciągłej aktywacji systemu odpornościowego i tworzenia przewlekłego stanu zapalnego. Po wykonaniu testu i poznaniu produktów które wywołują nietolerancje pokarmową można zastosować dietę eliminacyjną lub w przypadku słabej nietolerancji dietę rotacyjną. Ograniczenie czy wykluczenie produktów szkodliwych dla danego organizmu pozwala na uszczelnienie jelita i ograniczenia stanu zapalnego. Ważne jest, aby dieta eliminacyjna była prowadzona przez dietetyka, aby zapobiec niedoborom.
Zakaz palenia i picia alkoholu u przyszłych rodziców
Zdrowa dieta, suplementacja i aktywność fizyczna nic nie da jeśli przyszli rodzice będą zatruwać swój organizm paląc papierosy czy nadużywając napoi wyskokowych. Nie tylko kobieta powinna zrezygnować z używek, ale również przyszły ojciec. Spożywanie alkoholu oraz palenie obniża jakość spermy i tym samym szanse na zapłodnienie.
Okres starań o dziecko to doskonały czas na zmianę swoich i partnera nawyków żywieniowych oraz sposobu spędzania wolnego czasu. W okresie przed jak i już w czasie ciąży należy myśleć o tym, że to co jesz wpływa na rozwój Twojego dziecka. Jeśli nie jesteś przekonana do tego, że dieta może wpłynąć na Twoją płodność to i tak warto spróbować i zadbać o siebie, na każdym etapie życia.